در هنگام ایجاد سقف ساختمان، سقف بتن مسلح مجوف یکی از گزینه‌های است که پیش روی شما قرار دارد. استفاده از این سقف در ساختوساز، دوام سقف و هم‌چنین زیبایی و جذابیت آن را افزایش می‌دهد. این سیستم در ساخت بنا‌های بزرگ مثل سوله‌ها به کار می‌رود. قصد ما از ارائه این مطلب آشنایی شما با سقف‌های قوسی است. بنابراین با این مقاله همراه باشید و با سقف‌های قوسی به‌طور کامل آشنا شوید. در ادامه توضیحاتی در مورد این نوع سقف‌ها آورده‌ایم.
سقف قوسی چیست؟
جدول محتوای مقاله
در برخی از سقف‌ها لازم است که سقف به شکل قوسی ساخته شود. برای مثال در سقف سوله‌ها مثل استخر و سالن ورزشی کاربرد این نوع سقف دیده می‌شود. برای این‌که سقف ما ویژگی عایق صوتی و حرارتی را به دست بیاورد نیاز است که به وسیله ساندویچ پانل اقدام به ساختوساز سقف نماییم، اما ساندویچ پانل‌ها امکان اجرا به صورت قوسی شکل را ندارند. برای همین است که در ساخت سقف بتن مسلح مجوف قسمت پایینی را برش می‌دهند و حذف می‌کنند تا هم بتوان از ساندویچ پانل استفاده کرد و هم این‌که امکان اجرای سقف به صورت قوسی را داشته باشیم، اما در این کار نیز یک اشکال بزرگ به وجود می‌آید. چاک خوردن ورق پایینی سقف سبب می‌شود که ساندویچ پانل پس از گذشت مدتی دچار زنگ‌زدگی شود.
در این صورت ساندویچ پانل از بین می‌رود و طبیعتاً سقف ساخته‌شده نیز آسیب می‌بیند و خراب می‌شود. بنابراین باید چاره‌ای بیندیشید که هم بتوانید از این روش بسیار کاربردی و مزیت‌های آن استفاده کنید و هم از آسیب‌های احتمالی جلوگیری به عمل آورید. شما می‌توانید در ابتدا یک ورق گالوانیزه را در جای مناسب کار بگذارید. سپس روی آن را پشم سنگ با ضخامت 8 سانتی‌متر استفاده کنید و در آخر هم دوباره یک ورق گالوانیزه دیگر را روی پشم سنگ نصب نمایید. با انجام این کار سقف شما علاوه‌بر این‌که عایقی بسیار مطمئن در مقابل سرما می‌شود، مقاومت بالایی نیز به دست می‌آورد و از زنگ‌زدگی در امان می‌ماند، البته ناگفته نماند که شما می‌توانید به جای ورق گالوانیزه و فولادی از یک ورق رنگ‌شده نیز بهره ببرید.
نکته دیگری که شما باید به آن توجه کنید این است که لازم است برای ورق رنگ‌شده یا گالوانیزه اول نسبت به ورقی که روی پشم سنگ کار می‌گذارید ضخامت کمتری را در نظر بگیرید. درواقع این کار برای سوله‌هایی که مثل استخر در معرض رطوبت قرار دارند توصیه می‌شود. علاوه‌برآن، سقف و دیوار‌های استخر باید عایق سرما و گرما باشند. هزینه اجرای سقف با این روش نسبت به ساندویچ پانل به‌صرفه‌تر است. به‌طوری‌که با بهره‌وری از این شیوه سقف‌سازی می‌توانید حدود 10 درصد در هزینه‌هایتان صرفه‌جویی کنید.
عملکرد قوس‌ها در مقابل نیروی وارده چگونه است؟
سقف بتن مسلح مجوف قوس‌دار می‌تواند مقاومت خوبی در مقابل فشار باد و هم‌چنین فشار حاصل از سنگینی برف در پشت بام از خود نشان دهد. درواقع به خاطر شکل گنبدی خاص این سقف‌ها، هنگام وزش باد فشار وارده از طرف آن تا حد زیادی کاسته می‌شود. در نتیجه فشار بسیار کمتری به سقف وارد می‌گردد. در هنگام بارش برف سنگین نیز به دلیل شکل قوسی آن سنگینی برف روی تمانی قسمت‌ها تقسیم می‌شود و درواقع سقف نیرو و فشار متمایلی را دریافت می‌کند. بنابراین می‌توان گفت که سقف‌های قوسی در مقابل نیرویی که از جهات مختلف به آن وارد می‌شود را خنثی می‌کند یا حداقل تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
معرفی انواع سقف‌های قوسی
سقف‌های قوسی انواع مختلفی دارند، برای مثال این سقف‌ها می‌توانند فلزی یا بتنی و یا چوبی و همین‌طور آجری باشند. هرکدام از این موارد، فرایند متفاوتی را در مراحل ابتدایی طراحی و اندازه‌گیری تا نصب دارند، مثلاً نصب یک سقف قوسی چوبی فرایند بسیار پیچیده‌تری نسبت به سایر سقف‌ها دارد، زیرا برش دقیق و همسان چوب با دهانه‌ها کار دشواری است و باید وزن آن مهار شود. در سقف‌های فلزی از ورق گالوانیزه فولادی استفاده می‌شود و لازم است که ورق‌هایی به شکل نیم‌دایره برش داده شوند.
علاوه‌برآن بریدگی‌هایی نیز بر روی سطح ورق ایجاد می‌کنند. دلیل ایجاد این بریدگی‌ها خم‌شدن و انعطاف ورق و آمادگی آن برای نصب است. در سقف‌های قوس‌دار آجری، آجرها را به حالت نیم‌دایره و با فاصله کمی قرار می‌دهند و در آخر فاصله میان آجرها را با ملات سیمان یا سایر مصالح پر می‌کنند تا یک سقف آجری به شکل نیم‌دایره و قوس‌دار ساخته شود. ساخت سقف بتنی نیز تقریباً شبیه سقف آجری است. با این تفاوت که در آن به جای آجر از میلگرد و آرماتوربندی استفاده می‌شود.
مصالح مورداستفاده در ساخت سقف‌های قوسی
ساختمان‌سازی امروزی به جز روش‌های ساختوساز نوین، روش‌های قدیمی را نیز ارائه می‌دهد. در حقیقت این سقف‌ها بیشتر برای ساخت خانه‌ها و بنا‌های پیش‌ساخته مورداستفاده قرار می‌گیرند. کاربرد این نوع خانه‌ها می‌تواند مسکونی یا کارگاه و یا استخر و سوله باشد. در این سقف‌ها باید به فونداسیون خانه توجه نمود. این نوع سقف‌ها وزن بسیار سبک‌تری در قیاس با سایر روش‌های سقف‌سازی دارند. با توجه به این موضوع می‌توانید سقف را روی ستون‌ها سوار کنید یا آن را به وسیله پیچ و مهره به کف متصل نمایید. قاب ساختمان را می‌توان با چوب یا فلز ساخت. چوب یا فلز به‌کاررفته در قاب باید به محل موردنظر چسبانده شود. سقف با پروفیل فلزی و پلی کربنات پوشیده می‌شود.
در ساخت آشیانه‌ها از فناوری فریم‌لس استفاده می‌کنند، یعنی باید ورق‌های گالوانیزه را به شکل نیم‌دایره برش داد. این روش برای دهانه‌های بزرگ‌تر تا 24 متر نیز مناسب است. همان‌طور که گفته شد این نوع سقف نیازمند عایق‌بندی است. برای ایجاد یک عایق گرما و سرمای قوی باید از مواد و مصالحی خاصی استفاده کرد. این مواد پلی استایرن، فوم پلی اورتان و پشم معدنی هستند. در این سقف‌ها از ورق‌های راه استفاده می‌شود. این ورق‌ها علاوه‌بر سقف در دیوار‌های ساختمان‌های بزرگ این‌چنینی به کار می‌رود. در داخل سقف و دیوار‌های ساختمان‌های مسکونی از تخته‌های چوبی مخصوص استفاده می‌شود.
برای خانواده‌های پرجمعیت بهتر است ساختمان به صورت طاق‌دار و در 2 طبقه ساخته شود. به‌طور معمول اتاق خواب‌ها در طبقه بالایی یعنی طبقه دوم قرار می‌گیرند. ساختمان‌های طاق‌دار در فصل سرما راحت‌تر گرم می‌شوند و هزینه گرمایشی بسیار کمتری نیز نسبت به موارد دیگر دارند. این ساختمان‌ها هم‌چنین در فصل گرما در تهویه هوای خانه کار شما را آسان می‌کنند.
نحوه اجرای سقف‌های قوسی
در ساخت این سقف‌ها باید از ورق‌های گالوانیزه به شکل نیم‌دایره استفاده کنید. طول این ورق‌ها حدود 6 متر و ضخامت آن نیز 5 سانتی‌متر است، البته درست است که این نوع سقف‌سازی را به عنوان یک روش مدرن با زیبایی و جذابیت خاص به حساب می‌آورند، اما بهتر است که در سقف استخر‌ها یا سایبان سقف خودرو از آن بهره ببرید، چراکه در فصول گرم، داخل این‌طور ساختمان‌ها بسیار گرم می‌شود و این شرایط نیز می‌تواند برای ساکنین، چندان ساختمان چندان خوشایند نباشد. فراموش نکنید که از این سقف‌ها می‌توان به عنوان سقف اضافه نیز بهره برد.
چیزی که باید در مورد این سقف‌ها بدانید این است که با گرم‌شدن پلی کربنات موجود در سقف زیر نور و گرمای خورشید، این ماده دچار انبساط شده و حجم آن افزایش می‌یابد. بنابراین هنگامی که ورق‌های سقفی را می‌چسبانید باید کمی فضای اضافی برای این افزایش حجم پلی کربنات در نظر بگیرید. مرحله بعدی محاسبه قوس سقف است. در این‌جا باید با استفاده از یک کاغذ گراف طول دهانه ساختمان را با مقدار موردنظر خودتان تطبیق دهید. منظور از دهانه ساختمان فاصله دو دیوار از هم است. پس از این‌که تمام محاسبات را انجام دادید باید آن‌ها را در کاغذ گراف وارد کنید.
وقتی که دهانه و اندازه‌های آن را روی کاغذ گراف رسم کردید باید یک قطب‌نما را دقیقاً در وسط دهانه روی کاغذ بگذارید و بعد در وسط دهانه یک دایره رسم کنید. در داخل دایره نیز باید یک شش ضلعی بکشید. اضلاع باید کاملاً یکنواخت و هم‌اندازه باشند. طول اضلاع درواقع اندازه یک قوس را برای شما مشخص می‌کنند. در بخش بعدی به نصب قاب سقف می‌رسید. باید لوله‌ها و ورق‌ها را با استفاده از ابزار خم کنید. فراموش نکنید که باید روی ورق برش‌هایی ایجاد شود. یادتان باشد که بریدگی‌ها باید به تعداد مناسب ایجاد شوند، یعنی هر چقدر تعداد بریدگی‌ها افزایش یابد، به همان مقدار می‌توان ورق را آسان‌تر خم کرده و در محل مناسب چسباند.