در ساختمان سازی مدرن سقف های سبک و اقتصادی همواره مورد توجه سازندگان می باشند .در این مقاله با انواع سقف های سبک و ویژگی های آنها آشنا خواهیم شد.
1. تعریفی از سقف سبک
2. ویژگی های بارز سقف های ساختمانی
3. مزایای سبک‌سازی سقف ساختمان
4. انواع سقف سبک
5. رفتار و مقاومت سقف‌های سبک
6. ظرفیت سقف سبک ساختمان
7. مزایای سقف‌های سبک
1. تعریفی از سقف سبک
سقف های سبک متناسب با شرایط فنی سازه طراحی می شوند . برای سبک سازی سقف بایستی علاوه بر کاهش مصالح مصرفی به افزایش مقاومت سازه نیز توجه نمود. کاهش مصالح مصرفی علاوه بر سبک سازی سقف و در نهایت سبک سازی سازه منجر به کاهش هزینه های ساخت خواهد شد.
به منظور سبک شدن سقف ها، کاهش حجم بتن از طریق تعبیه حفره هایی در سقف ، استفاده از قالب ها ، گوی ها ، باکس هایی از جنس پلی اتیلن یا پلی استایرن و به طور کلی مصالح پر کننده صورت می گیرد. این مصالح در سقف های گوناگون ماندگار یا موقت هستند که در صورت ماندگار بودن نقش سازه ای نداشته و صرفا پر کننده هستند.
2. ویژگی‌های بارز سقف های ساختمانی
روش های اجرای سقف ها بسیار متنوع هستند ، در سازه های اطراف خود سقف هایی نظیر اینتل دک ،کوبیاکس، دال، کرومیت، یوبوت، تیرچه بلوک، کامپوزیت، چوبی و طاق ضربی را مشاهده میکنیم.
سقف‌های ساختمانی سبک، به عنوان یکی از مهمترین عناصر ساختمانی، ویژگی‌های بارزی دارند که اهمیت زیادی در طراحی و اجرای ساختمان‌ها دارند.
برخی از این ویژگی‌ها عبارتند از:
سبکی: یکی از ویژگی‌های بارز سقف‌های ساختمانی سبک، وزن کمی که دارند است. این ویژگی باعث می‌شود که بار ثقلی زیادی به ساختمان وارد نشود و به همین سبب در زلزله عملکرد بهتری داشته باشد.
نصب و اجرای آسان: سقف‌های سبک، به دلیل سبکی و استفاده از مصالح مدرن، نصب و اجرای آسانی دارند. این ویژگی باعث می‌شود که زمان و هزینه مورد نیاز برای نصب آنها کاهش یابد.
انعطاف‌پذیری: سقف‌های ساختمانی سبک اغلب از مصالحی مانند فیبر سیمان، فلز، چوب یا پلاستیک تشکیل شده‌اند که انعطاف‌پذیری خوبی دارند. این ویژگی به آنها اجازه می‌دهد که در طراحی‌های مختلف و به شکل‌های متنوعی استفاده شوند.
مقاومت در برابر عوامل محیطی: بسیاری از سقف‌های ساختمانی سبک، مقاومت خوبی در برابر عوامل محیطی مانند باد، باران، نور خورشید و حرارت دارند. این ویژگی باعث می‌شود که ساختمان در برابر خرابی‌های ناشی از عوامل محیطی محافظت شود.
از جمله ویژگی‌های بارز دیگر این سقف‌ها می‌توان به مقاومت در برابر زلزله، ایمنی در مواجهه با حریق، قابلیت ارتقاء و تعمیرات آسان، و استفاده از مواد بازیافت‌پذیر اشاره کرد.
3. مزایای سبک‌سازی سقف ساختمان
سقف‌های سبک به دلیل مزایای فراوان، انتخابی جذاب برای پروژه‌های ساختمانی مدرن محسوب میشوند.
سقف های سبک وزن کمتریی به اسکلت سازه وارد می کنند بنابر این سبب کاهش هزینه ها و افزایش مقاومت ساختمان می شوند.
سبک بودن سقف ها موجب عملکرد و مقاومت مناسب در زلزله می شود و همین موضوع باعث کمتر شدن خسارات مالی و جانی در زمان رخداد زلزله است.
از دیگر مزایای سقف های سبک ، می توان به تنظیم دمای ساختمان و جلوگیری از اتلاف انرژی به واسطه ی عایق کاری مناسب اشاره کرد.
4. انواع سقف سبک
سقف، یکی از اجزای اصلی ساختمان است که از اهمیت بالایی برخوردار است. از این رو طراحی و اجرای صحیح سقف در مقاومت و استحکام سازه تاثیرگذار است. سقف های سبک از لحاظ جنس متریال واسکلت سازه، به روش هایی متنوعی طراحی و اجرا می شوند. در ادامه انواع سقف های سبک و اقتصادی شرح داده شده است:
تیرچه بلوک
سقف تیرچه بلوک یکی از انواع رایج و سنتی سقف های ساختمانی است.برای اجرای سقف تیرچه بلوک ابتدا تیرهای اصلی و سپس تیرچه های بتنی اجرا می شوند. در این مرحله بلوک ها و یا فوم های مابین تیرچه ها جایگذاری میشوند.
در سقف تیرچه بلوک بتن بخش کششی حذف شده و با مصرف بتن کمتر به سبک سازی آن کمک شده است. سرعت بالا و سهولت اجرا در کنار مقاومت مطلوب ساختمان از مزایای این سقف است.
سقف اینتل دک
اینتل دک، یک روش نوآورانه برای اجرای دال‌های مشبک دو طرفه است که توسط متخصصین مجرب ایرانی به جهان معرفی شده است. این روش از تیرچه‌های متعامد دو طرفه با مقطع I شکل نامتقارن استفاده می‌کند و به صورت کاملاً مسطح اجرا می‌شود.
این سیستم علاوه بر حفظ مزایای سیستم‌های سازه‌ای موجود، مشکلات اجرایی و محاسباتی این روش‌ها را کاملاً برطرف کرده است. به عنوان مثال، وزن سبکتری دارد، هزینه‌های پایین‌تری دارد، فرآیند قالب‌بندی آسان‌تری دارد و زمان کمتری برای اجرا نیاز دارد. این روش همچنین نیاز به دقت بسیار بالا در اجرا را کاهش داده است زیرا بلوک های تحتانی اینتل دک که از جنس بتن الیافی هستند به کمک اسپیسر های پلی اتیلنی مانند شابلون با فواصل یکسان و مشخص چیده می شوند و درصد خطای انسانی را بسیار کاهش می دهند.
علاوه بر موارد مذکور در سقف اینتل دک با استفاده از بلوک های فوقانی از جنس پلی استایرن بتن مصرفی کاهش یافته ، وزن سقف کمتر شده و سازه سبک تر خواهد بود، همچنین با مصرف مصالح کمتر هزینه های ساخت نیز کاهش چشم گیری خواهد داشت.
سقف اینتل دک از سقف های سبک و اقتصادی بوده که مزایای بسیاری نظیر ؛ دهانه های بلند، حذف آویز تیر ها ،امکان اجرای کنسول های بلند ، اجرای آسان و … را داراست.
سقف وافل
سقف وافل نوعی دال مجوف است که در اجرای آن از قالب های وافل برای کاهش مصرف بتن و سبک سازی سقف استفاده می شود.
سقف وافل یک نوع سقف سبک است که با استفاده از سیستم دال قابلمه‌ای ساخته می‌شود و به عنوان سقف‌های مشبک نیز شناخته می‌شود. این نوع سقف در ساختمان‌های مسکونی و بیمارستان ها و فرودگاه‌ها و … پرکاربرد است. برای پیاده‌سازی این سقف، اقداماتی همچون آرماتوربندی سقف، بتن‌ریزی زیرسازی، چیدن قالب‌ها و قالب‌برداری لازم است. غالبا سقف وافل به سبب سرعت پیاده‌سازی در زمان کوتاه در پروژه‌هایی که باید به سرعت به بهره‌برداری برسند، استفاده می‌شود. اصولا که اگر سقف وافل در جایگاه مناسبی استفاده شود، هیچ عیب و ایرادی نخواهد داشت.
سقف کوبیاکس
یکی از انواع سقف های حفره‌دار سبک می باشد که، برای کاهش وزن، حفره‌هایی در داخل دال بتنی ایجاد می کنند. برای ساخت این نوع سقف سبک ساختمانی، گوی‌های پلاستیکی توخالی را به همراه میلگردهای فولادی روی قالب‌ها قرار می دهند. این نوع سقف به دلیل وزن سبک، نیاز کمتری به ستون و همچنین ضخامت کمتر دال و دیوار دارد و این عامل سبب افزایش سرعت اجرا و آزادی عمل در طراحی و کاهش مصالح ساختمانی مورد نیاز و کاهش هزینه‌ها می شود.
سقف عرشه فولادی
این سقف یکی از سبک‌ترین انواع سقف در کل جهان است که مقاومتی باورنکردنی در برابر همه عوامل مخرب دارد. این سقف ترکیبی از فولاد و بتن است و این عامل باعث مقاومت بسیار بالا در برابر زلزله می شود، طول عمر بالا و سرعت اجرای نسبتاً بالا یی دارد.
سقف کامپوزیتی
از جدیدترین انواع سقف سبک، سقف کامپوزیتی است که از نظر قیمتی وابسته به قیمت ورق گالوانیزه می باشد. چرا که در اجرای آن بیشتر از هر مصالح دیگری این ورق‌ها کاربرد دارند. سقف کامپوزیتی در واقع نوعی سقف کاذب است و می‌توان آن را با سقف عرشه فولادی هم‌خانواده دانست. این سقف را می‌توان یکی از سبک‌ترین سقف‌های حال حاضر در جهان در نظر گرفت که دارای مقاومتی بسیار بالا در برابر انواع عوامل مخرب است.
سقف LCP
سقف LCP نوعی سقف آماده می باشد که در کارخانه با ابعاد دلخواه ساخته می‌شود. ساختار نظام‌مند و خاص این نوع سقف، باعث شده تا ویژگی‌های مختلف آن مانند وزن و مقاومت را به خوبی بهینه کرد. سقف LCP امروزه با وزنی بسیار سبک و نزدیک به ۸۰ کیلوگرم در متر مربع، یکی از انواع سقف های سبک به شمار می‌رود. مهمترین ویژگی این نوع سقف امکان اجرای سریع و هزینه های مقرون به صرفه آن می باشد.
سقف دال بتنی
سقف دال بتنی، یکی از انواع سقف‌های سبک است که بیشتر در کشورهای اروپایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع سقف با سازه‌های بتنی ساخته می شود و ترکیب منسجمی را تشکیل می‌دهد. در ایران کاربرد این نوع سقف به مراتب کمتر است و استقبال زیادی ندارد، اما قیمت اقتصادی آن یکی از مزایای آن به حساب می آید و در پروژه‌های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. در سازه سقف دال بتنی، از فولاد کمی استفاده می شود و این باعث کم شدن هزینه های آن می شود و از مزایای آن به شمار می رود.
سقف کناف
سقف کناف یکی از انواع سقف های ساختمانی است که ساختاری سبک و آویزان شده دارد و به همین دلیل، نصب آن در مقایسه با سایر روش‌ها سریع و آسان است. همچنین، در ساخت سقف کناف از موادی با قیمت مناسب استفاده می‌شود که باعث کاهش هزینه ها می شود. البته هزینه نصب سقف کناف با توجه به شرایط هر پروژه ای متفاوت می باشد. به همین دلیل، می‌توان گفت که سقف کناف از نمونه سقف‌هایی است که از لحاظ هزینه‌ها، ارزان و از لحاظ وزن و حجم، سبک و مناسب برای فضاهای مختلف می باشد.