- سقف یوبوت چیست؟
- مزا یا ی سقف یوبوت
- معایب سقف یوبوت
- اجرا ی سقف یوبوت
- قیمت سقف یوبوت
- مقایسه سقف یوبوت و وافل و کوبیاکس
1.سقف یوبوت چیست؟
سقف یوبوت (U-Boot) یک نوع سازه سقفی از نوع دال هال دوطرفه مجوف است که در ساختمان‌سازی مدرن برای ایجاد فضاهای خالی در داخل سقف بتنی ،به منظور کاهش وزن سازه و همزمان حفظ مقاومت ساختاری آن طراحی شده است. در ادامه به برخی ویژگی‌ها و جنبه‌های کلیدی سقف یوبوت اشاره شده است:
- ساختار: سقف یوبوت از قالب‌هایی به شکل حروف U یا باکس‌های توخالی پلاستیکی تشکیل شده است که در فضای داخلی سقف قرار می‌گیرند و باعث ایجاد حفره‌هایی در سقف بتنی میشوند.
- کاهش وزن: استفاده از سقف یوبوت به کاهش قابل توجه وزن سازه کمک میکند، زیرا حجم قابل توجهی از بتن حذف میشود و در عین حال، سقف مقاومت لازم را حفظ میکند.
- مقاومت ساختاری: علی‌رغم کاهش وزن، سقف‌های یوبوت مقاومت خوبی در برابر بارهای وارد شده دارند و قابلیت تحمل بارهای خمشی و کششی را حفظ میکنند.
- کاربرد: سقف های یوبوت برای پروژه‌هایی که نیاز به دهانه‌های بزرگ و فضاهای باز دارند مناسب است، مانند پارکینگ‌ها، مراکز خرید، ساختمان‌های اداری و مسکونی.
- صرفه‌جویی در هزینه‌ها: سقف یوبوت به کاهش مصرف بتن و میلگرد به کاهش هزینه‌های کلی ساختمان کمک میکند. همچنین، کاهش وزن سازه می‌تواند در هزینه‌های بنیادین نیز صرفه‌جویی ایجاد کند.
- عایق‌بندی صوتی و حرارتی: فضاهای خالی ایجاد شده توسط قالب‌های یوبوت می‌توانند به عنوان یک عایق صوتی یا حرارتی عمل کنند.
- نصب و اجرایی: نصب سقف یوبوت نسبتاً ساده است و می‌تواند به سرعت انجام شود. قالب‌های پلاستیکی یوبوت در محل مورد نظر قرار گرفته و پس از آن بتن‌ریزی انجام میشود.
در نهایت، سقف یوبوت به عنوان یک راهکار نوآورانه در صنعت ساختمان سازی شناخته میشود که به بهینه‌سازی هزینه‌ها و افزایش کارایی ساختمان کمک میکند، و همزمان مزایای ساختاری و عملکردی قابل توجهی را ارائه میدهد.
2. مزایای سقف یوبوت
سقف یوبوت، با ویژگی‌های جذاب و مزایای چشمگیر خود، توجه‌ها را به خود جلب میکند. در اینجا به بیان ساده و جذاب از مزایای سقف یوبوت پرداخته شده است:
1.سبک وزن اما قدرتمند: تصور کنید سازه‌ای که مانند پرنده‌ای سبک است اما مانند یک کوه محکم و استوار! سقف یوبوت با کاهش قابل توجه وزن ساختمان، بدون کم کردن از استحکام آن، به کاهش هزینه‌های ساختاری کمک میکند.
2.طراحی منعطف و خلاقانه: سقف‌های یوبوت مانند یک بوم نقاشی هستند که به مهندسان اجازه می‌دهند طرح‌های خلاقانه و منعطف را پیاده‌سازی کنند، به خصوص در پروژه‌هایی که نیاز به فضاهای باز وسیع است.
3.کاهش هزینه‌های ساختمانی: با کاهش مصرف بتن و میلگرد، سقف یوبوت هزینه‌های مربوط به مصالح و نیروی کار را کم میکند.
4.نصب آسان و سریع: سقف‌های یوبوت مانند ساختن یک پازل هستند؛ نصب آسان و سریع آن‌ها به پیشبرد سریع‌تر پروژه‌ها کمک میکند.
5.عایق بندی عالی: سقف یوبوت نه تنها یک پوشش است، بلکه یک عایق صوتی و حرارتی نیز محسوب میشود. فضاهای خالی ایجاد شده، عایق‌بندی طبیعی فراهم میکنند که می‌تواند به کاهش هزینه‌های انرژی کمک کند.
6.دوام و مقاومت بالا: سقف یوبوت مقاومت بالایی در برابر بارهای وارد شده دارد و از طول عمر زیادی برخوردار است، که این به نوبه خود تضمین‌کننده سلامت و ایمنی ساختمان است.
با تمام این ویژگی‌ها، سقف یوبوت به یکی از محبوب‌ترین انتخاب‌ها در صنعت ساختمان‌سازی مدرن تبدیل شده است، که نه تنها به کاهش هزینه‌ها کمک میکند، بلکه زیبایی و کارایی بی‌نظیری را نیز به ارمغان می‌آورد.
3. معایب سقف یوبوت چیست؟
سقف یوبوت، علی‌رغم مزایایی که دارد، می‌تواند با معایب و چالش هایی همراه باشد. در اینجا به تفصیل به معایب این نوع سقف اشاره شده است:
- هزینه‌های اولیه بالا: تهیه قالب‌های یوبوت معمولاً هزینه‌بر است. این هزینه ممکن است بالاتر از سایر روش‌های ساخت سقف باشد، به خصوص اگر از قالب‌های با کیفیت و دوام بالا استفاده شود.
- نیاز به دقت فنی بالا در نصب: نصب قالب‌های یوبوت نیازمند دقت بالا و تخصص فنی است. هرگونه اشتباه در نصب می‌تواند بر کیفیت و دوام کل سازه تأثیر بگذارد.
- محدودیت‌های طراحی: در برخی موارد، استفاده از سقف یوبوت ممکن است محدودیت‌هایی را در طراحی ساختمان ایجاد کند، به خصوص در مورد تعیین مکان تأسیسات و خدمات ساختمانی.
- مسائل مرتبط با بتن‌ریزی:بتن‌ریزی در سقف‌های یوبوت ممکن است پیچیده‌تر از سایر انواع سقف‌ها باشد. این پیچیدگی می‌تواند شامل دقت در پر کردن فضاهای خالی بین قالب‌ها و اطمینان از کرمو نشدن یا نشت بتن باشد.
- چالش‌های عمل‌آوری بتن: بتن مورد استفاده در سقف‌های یوبوت نیاز به عمل‌آوری مناسب دارد تا به مقاومت لازم برسد. این فرآیند ممکن است نیازمند توجه و مراقبت ویژه باشد.
- تأثیر بر عایق‌بندی و آکوستیک: قالب‌های یوبوت ممکن است بر عملکرد عایق‌بندی حرارتی و صوتی ساختمان تأثیر بگذارند و نیاز به راه‌حل‌های اضافی داشته باشند.
- نیاز به تخصص و مهارت در نصب: نصب صحیح سقف یوبوت نیازمند تخصص و مهارت خاص است. عدم دقت در این زمینه می‌تواند منجر به مشکلات ساختاری و افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری شود.
- تأثیر بر مدت زمان ساخت: به دلیل نیاز به دقت بالا در نصب و عمل‌آوری، ممکن است اجرای سقف یوبوت زمان بیشتری نسبت به سایر روش‌های ساخت سقف نیاز داشته باشد.
- ملاحظات محیطی: قالب‌های پلاستیکی مورد استفاده در سقف یوبوت ممکن است نگرانی‌های زیست‌محیطی ایجاد کنند، به خصوص در مورد تولید، استفاده و دفع آن‌ها.
- تغییر شکل قالب ها: در صورت عدم استفاده طولانی مدت از قالب های سقف یوبوت ممکن است تغییر شکل دهند.
- دشواری ویبره زدن: به دلیل نوع قرارگیری قالب های یوبوت بایستی بتن حرکت افقی زیر قالب ها داشته باشد تا سقف یوبوت کرمو نشود، بنابر این ویبره زدن امری مهم و دشوار در هنگام بتن ریزی محسوب میشود .
به همین دلیل، مهم است که در هنگام بررسی استفاده از سقف یوبوت در یک پروژه ساختمانی، تمام این معایب و چالش‌ها به دقت ارزیابی شوند.
4. اجرا ی سقف یوبوت
برای پیاده‌سازی سقف‌های یوبوت، مانند سایر سازه‌های سقفی ساختمانی، رعایت یک سری فاکتورها و پیشبرد کار به صورت گام به گام اساسی است.
در اینجا به توضیح مراحل کلیدی در اجرای سقف یوبوت می‌پردازیم:
مرحله اول: آماده‌سازی قالب پایه(قالب بندی)
در ابتدا، برای تعیین مکان سقف، قالب‌های زیرین که معمولاً از موادی مانند چوب، پلی وود یا فلز ساخته شده‌اند، نصب میشوند.
مرحله دوم: نصب شبکه میلگرد پایین
سپس، شبکه‌ای از میلگردها در پایین دال نصب میشود. این میلگردها بر اساس نقشه های اجرایی و با فاصله‌ای حدود ۲۰ سانتی‌متر قرار می‌گیرند، به گونه‌ای که حداقل یک میلگرد بین هر دو قالب یوبوت وجود داشته باشد.
مرحله سوم: چیدمان قالب‌های یوبوت
در این مرحله، قالب‌های یوبوت بر اساس نقشه‌های اجرایی چیده میشوند و با استفاده از بندهای تنظیمی، فاصله بین آن‌ها تعیین میگردد.
مرحله چهارم: نصب شبکه میلگرد بالای دال
بعد از آن، شبکه میلگرد بالای دال بسته میشود. در صورت نیاز، می‌توان از آرماتورهای برشی بین قالب‌ها استفاده کرد.
مرحله پنجم: بتن‌ریزی اولیه
بتن‌ریزی در دو مرحله انجام میشود، با لایه اول به ضخامت ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر. افزودن روان کننده به بتن این اطمینان را میدهد که بتن به خوبی تمام فضاها را پر کرده و به طور مساوی توزیع شود.
مرحله ششم: بتن‌ریزی نهایی
پس از اجرای اولیه بتن‌ریزی، مرحله دوم بتن‌ریزی انجام میشود. باید توجه داشت که فاصله زمانی بین دو مرحله بتن‌ریزی به گونه‌ای باشد که لایه اول به طور کامل گیر نکند.
مرحله هفتم: قالب‌برداری
در پایان کار و پس از گیرایی کامل بتن، قالب‌های زیر دال برداشته شده و برای استفاده در محل‌های دیگر آماده میشوند.
در تمامی این مراحل، دقت، برنامه‌ریزی و توجه به جزئیات فنی حائز اهمیت است تا اطمینان حاصل شود که سقف یوبوت با کیفیت و کارایی بالا اجرا میشود.
5.قیمت سقف یوبوت
سقف یوبوت در مقایسه با سایر سقف‌های مسطح پیش از خود عایق صوت و گرمای بهتری است و از سال 1392 یکی از سقف های کاربردی در صنعت ساختمان میباشد که در ابعاد مختلف تولید شده است.
قیمت سقف یوبوت به موارد مختلفی وابسته است که در ادامه به بررسی آن پرداخته شده است:
1.ابعاد یوبوت
در حال حاضر قالب های یوبوت مصرفی در سیستم سقف یوبوت در سایزهای مختلف تولید میشود. یکی از قالب های معمول یوبوت در بازار ابعاد 52*52 در ارتفاع‌های مختلف است. با بیشتر شدن ارتفاع قالب وزن آن نیز بیشتر میشود ، در نتیجه باعث بیشتر شدن قیمت سقف یوبوت میشود. همچنین با بیشتر شدن ارتفاع یوبوت تولید قالب ها هزینه های بیشتری را در بر می گیرد . در حال حاضر قالب های یوبوت در سایز 52*52 با ارتفاع‌های 16 – 20 – 24 – 28 – 32 – 36 – 40 در بازار موجود هستند.
2.جنس مواد اولیه
مواد اولیه اصلی‌ترین عامل در تعیین قیمت سقف یوبوت میباشد. مواد اولیه مورداستفاده در یوبوت تولیدی از جنس پلی پروپیلن و میباشد.
3.وزن یوبوت
وزن و قیمت کاملا با یکدیگر مرتبط و متناسب هستند. وزن قالب های یوبوت هر شرکت مشخص و متغیر است.
6.مقایسه سقف یوبوت و وافل و سقف کوبیاکس
دراین بخش تفاوت‌های فنی و اقتصادی و… بین سقف یوبوت و وافل را مورد بررسی قرار داده شده است:
مقایسه از نظر آیین نامه‌ای در سقف یوبوت و وافل
سقف وافل مورد تایید آیین‌نامه‌های بین‌المللی و مقررات ملی ساختمان مطابق با ضوابط فصل ۱۸ مبحث ۹ مقررات ملی است.یوبوت نیز به لحاظ آیین‌نامه‌ای مورد تایید است و دستورالعمل (الزامات فنی سقف بتن مسلح مجوف با تیرچه دو طرفه با قالب‌های ماندگار) توسط مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی منتشر شده است.
هرچند که سقف وافل از لحاظ آیین‌نامه‌ای قابل طرح و اجرا است، ولی با ورود به بازار ایران و مواجهه با معایب و سختی های اجرایی، بی‌میلی کارفرمایان و طراحان افزایش یافته است.با این حال بیش از 50 سال است که سقف وافل در ایران اجرا میشود.
مقایسه وزن و بار مرده سقف یوبوت و وافل و کوبیاکس
مصرف کمتر بتن و میلگرد و همچنین مشبک بودن سقف وافل سبب سبک تر بودن وافل نسبت به سقف یوبوت میباشد. در نتیجه بار مرده مورد استفاده در سقف وافل کمتر از سقف یوبوت است.
با مقایسه سقف یوبوت و وافل در ضخامت یکسان، متوجه می‌شویم که میزان مصرف میلگرد و بتن سقف وافل نسبت به یوبوت و کوبیاکس کمتر است. میزان مصرف میلگرد در سقف یوبوت و کوبیاکس یکسان است ولی بتن مصرفی کوبیاکس از یوبوت بیشتر است. همچنین با مقایسه یوبوت و کوبیاکس، کوبیاکس وزن بیشتری دارد.
مقایسه قیمت و هزینه اجرا در سقف یوبوت و وافل
به دلیل سبک‌تر شدن سقف، میلگرد و بتن مصرفی در فونداسیون و تیرها و ستون ها کاهش میابد بنابراین قیمت تمام شده سقف وافل از یوبوت و کوبیاکس کمتر است.
در سقف یوبوت و کوبیاکس استفاده از روان کننده بتن الزامی است؛ که موجب بالا رفتن هزینه های سقف یوبوت و کوبیاکس میشود. دستمزد اجرا با کیفیت اجرا رابطه مستقیم دارد ولی در شرایط برابر و در حالت کلی دستمزد اجرای سقف وافل کمتر از سقف یوبوت است.سقف وافل نیازی به اجرای یکپارچه ی پلی وود که دال ها به آن نیاز دارند ندارد و این عامل سبب کاهش هزینه های اجرا میگردد.
مقایسه مدت زمان اجرا در سقف یوبوت و وافل
از جنبه سرعت اجرا، سقف وافل به دلیل بهره‌مندی از تجهیزات کمتری همچون جک، لوله و میلگرد برای آرماتوربندی، به راحتی و با سرعت بیشتری قابل اجرا است . سیستم اجرایی در سقف‌های وافل این امکان را فراهم میکند که به صورت مستقیم و بدون نیاز به فرش کردن سه لایه یا پلی‌وود، قالب بندی وافل را انجام داد؛ که این ویژگی‌ها به تناسب باعث افزایش سرعت در فرآیند اجرا میشوند.
در مقابل، برای اجرای سقف‌های یوبوت، زیرسازی‌های قوی‌تری نیاز است. بسیاری از مواقع، برای اجرای این سیستم، از اسکافلد استفاده میشود. همچنین، سقف‌های یوبوت نیازمند فراهم‌سازی پلی‌وود به عنوان فرش میباشد و آرماتوربندی در دو مرحله و با حجم بیشتری صورت می‌گیرد. تمام این عوامل سبب تأخیر در اجرا میشوند.
مقایسه کیفیت اجرا در سقف یوبوت و وافل
کیفیت اجرا تا حد زیادی به تجربه و تبحر مجری مربوط است ولی بخشی از این موضوع به سیستم اجرای سقف و کیفیت مصالح مصرفی بازمیگردد. متاسفانه تولید کنندگان بی‌شناسنامه در سیستم دال مجوف یوبوت‌هایی فاقد استانداردهای لازم را روانه بازار صنعت ساختمان میکنند که نگرانی هایی را برای تامین قالب های یوبوت استاندارد ایجاد میکنند. بسیاری از این قالب های یوبوت فاقد استاندارد، قبل از بتن ریزی می‌شکنند و با بتن پرمی‌شوند که موجب افزایش بار مرده سقف نسبت به محاسبات طراحی شده میگردد.
سقف وافل برخی از معایب سقف یوبوت، مانند کرمو شدن و نیاز به استفاده از روان کننده در بتن را ندارد، و اجرای نسبتا با کیفیت تر و ساده تری دارد.
مقایسه عایق صوتی و حرارتی سقف یوبوت و وافل
سقف وافل به علت مشبک بودن و ضخامت کم عایق صوت و حرارت نیست بنابراین به عایق بندی با پشم سنگ نیاز دارد که بسیار پرهزینه است.در حالی که سقف یوبوت و کوبیاکس و اینتل دک عایق صوتی و حرارتی مناسبی هستند که به علت داشتن دو لایه بتن و مجوف بودن است.
مقایسه زیبایی سقف یوبوت و وافل
سقف وافل با نمای اکسپوز زیبا از زمان هخامنشیان و یونان باستان تاکنون، مورد توجه هنرمندان بوده است. سقف وافل با ایده های بهینه سازی شده به مرور زمان پیشرفت کرده ولی در مقابل، سقف یوبوت این خاصیت زیبایی را ندارد و سطح آن به صورت صاف و یکنواخت است.از طرفی صاف بودن سطح سقف یوبوت دست معماران را برای طراحی های داخلی گوناگون باز گذاشته است.
مقایسه ایمنی در برابر زلزله و حریق سقف یوبوت و وافل
سقف وافل نسبت به سقف یوبوت و کوبیاکس سبک تر است و بار مرده ی کمتری دارد بنابراین در برابر زلزله عملکرد بهتری خواهد داشت.
ضخامت کلی سقف‌وافل کمتر از سقف یوبوت است،به دلیل مشبک بودن جداره آن معمولا نازک است. اما ضخامت سقف یوبوت و کوبیاکس بیشتر است که موجب عملکرد بهتر در برابر حریق میشود. سقف یوبوت عایق حرارتی بهتری نسبت به وافل است در نتیجه، انتقال دما کندتر صورت می‌گیرد (سقف های یوبوت تحمل 3 ساعت دمای ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد را دارند.)
| مقایسه مشخصات فنی | امکان پوشش دهانه بلند | نیاز به سقف کاذب | عدم ارتعاش سقف | سرعت و سهولت اجرا | هزینه اجرا | عایق حرارتی | عایق صوتی |
| سقف یوبوت | | | | متوسط | متوسط | ||
| سقف وافل | کم | متوسط |